هیچ حسی در دنیا بهتر از بغل کردن گربهتان نیست؛ به خصوص بعد از یک روز کاری طولانی؛ اما زمانی که گربه دهان خود را برای تنفس یا خمیازه کشیدن باز میکند، ممکن است از انجام این کار پشیمان شوید. به جای اینکه بتوانید از لحظه لذت ببرید، بوی بد دهان گربه به مشامتان میرسد که به هالیتوزیس (Halitosis) نیز معروف است؛ اما علت بوی بد دهان گربهها چیست؟
اگر دهان گربه شما بو میدهد، ممکن است فکر کنید به این دلیل است که دندانهای او را آنطور که باید مسواک نمیزنید. این حدس ممکن است درست باشد، اما بوی بد دهان در گربهها دارای علل مختلفی است. به خاطر داشته باشید که اگر تنها گه گاهی دهان گربهتان بوی بد میدهد طبیعی است، اما این شرایط نباید ادامه یابد. اگر گربه شما دائماً دهان بدبویی دارد، میتواند به دلایل مختلفی از جمله بیماری پریودنتال، شرایط پزشکی و موارد دیگر مرتبط باشد. در این راهنما با ما همراه شوید تا بررسی کنیم که چرا دهان گربهها بوی بدی میدهد و برای درمان آن چه کاری از دستمان بر میآید.
فهرست مطالب
علت بوی بد دهان گربه چیست؟
بوی بد دائمی دهان در گربهها میتواند نشاندهنده این باشد که مشکلی وجود دارد. این امر میتواند همچنین جزو علائم بیماریهای جدیتر از جمله بیماری لثه، مشکلات کلیوی، بیماری کبد، دیابت و موارد دیگر باشد. معمولاً میتوانید با رعایت بهداشت دهان و دندان و بردن گربه به دامپزشک برای معاینات سالانه از بوی بد دهان او جلوگیری کرده و به بهداشت و مراقبت گربه کمک کنید. در ادامه دلیل بوی بد دهان گربه را بررسی خواهیم کرد:
۱. بیماریهای پریودنتال
سه بیماری شایع پریودنتال شامل ژنژیویت، پریودنتیت و تحلیل دندان هستند. بیماری پریودنتال شایعترین علت بوی بد دهان گربهها است. این بیماری دندانها و لثهها را درگیر میکند و در نتیجه تجمع پلاک ایجاد میشود. پلاکها از باکتریهایی تشکیل شدهاند که میتوانند بافت لثه را تحریک کرده و منجر به عفونت در لثهها و استخوانها شوند.
بیماریهای پریودنتال با رعایت بهداشت دهان و دندان قابل پیشگیری هستند. اگر میخواهید خطر بروز بیماریهای پریودنتال را در گربه خود به حداقل برسانید، بهتر است با مسواک زدن روزانه از دندانها و لثههای او مراقبت کنید. از آنجایی که گربهها هنگام مسواک زدن دندانهایشان کمی پرخاشگر میشوند، راههای مختلفی وجود دارند که به شما در آسانتر کردن این فرآیند کمک میکنند. برای مثال، میتوانید با استفاده از تشویقی به گربه آموزش دهید که اگر به شمار اجازه مسواک زدن دندانهایش را بدهد، یک جایزه خوشمزه دریافت میکند.
برای مسواک زدن دندانهای گربه از مسواک و خمیردندان مخصوص گربهها استفاده کنید. علاوه بر این، میتوانید به گربهتان تشویقی جویدنی یا دندانی و اسباببازیهای کاربردی بدهید تا پلاکها را از روی دندانها و لثههای او پاک کنند. استفاده از غذای خشک به جای غذای کنسروی نیز در از بین بردن پلاک و جرم از روی دندان گربه بهتر عمل خواهد کرد، زیرا سختتر است و کنارههای دندان را خراش میدهد که از تجمع پلاک جلوگیری میکند.
بیماریهای پریودنتال میتوانند برای گربهها دردناک باشند و باعث پوسیدگی دندان شوند که خوردن یا نوشیدن را چالشبرانگیز میکند. اگر آب دهان گربهتان مدام آویزان است، ممکن است به این معنی باشد که او از درد دهان رنج میبرد.
۲. مشکلات کلیوی
مشکلات کلیوی مانند بیماری کلیه میتوانند باعث شوند دهان گربه شما بوی سفیدکننده یا آمونیاک بدهد. بیماری کلیوی در گربهها نسبتاً شایع است و میتواند باعث تجمع مواد زائد در خون آنها شود. این مواد زائد منجر به بوی بد دهان و ایجاد بویی مانند بوی ادرار خواهند شد. علائم بیماری کلیوی شامل نوشیدن آب بیشتر و تکرر ادرار است. بیماری کلیوی قابل درمان نیست، اما میتوان آن را مدیریت کرد.
۳. بیماری کبد
بیماری کبد یک علت بوی بد دهان گربهها است که میتواند باعث شود دهان گربه شما بوی آمونیاک بدهد. کبد گربه مسئولیت بسیاری از عملکردهای بدن را بر عهده دارد، بنابراین گربه مبتلا به بیماری کبد ممکن است دچار بیحالی، کاهش وزن، ضعف، زردی چشم، پوست و لثه شود.
۴. دیابت
اگر گربه شما اضافه وزن دارد یا به تازگی دیابت در او تشخیص داده شده، ممکن است بوی بد دهان داشته باشد. با وجود اینکه بوی بد دهان از علائم رایج دیابت در گربهها نیست، میتواند نشاندهنده یک مشکل متابولیک باشد. از آنجایی که بدن گربه مبتلا به دیابت نمیتواند قند خون را به درستی تنظیم کند، ممکن است گربه دچار کتواسیدوز شود؛ یک وضعیت بسیار خطرناک که در اثر آن، دهان گربه بویی مشابه بوی میوه میدهد. از آنجایی که این بو میتواند نشاندهنده کتواسیدوز باشد، مهم است که اگر آن را استشمام کردید، فوراً گربه را نزد دامپزشک ببرید.
یکی از شایعترین علائم دیابت، افزایش مصرف آب و دفع ادرار است. برای جلوگیری از دیابت در گربهها، یاد بگیرید که چگونه به گربه خود غذا دهید تا مطمئن شوید که وزن او افزایش نمییابد و دچار دیابت نمیشود.
۵. ترومای دهان
ترومای دهان یکی دیگر از دلایل رایج بوی بد دهان در گربهها است. ترومای دهان با بیماری پریودنتال فرق دارد؛ به این معنی که ممکن است چیزی در دندانها یا لثههایی گربه گیر کرده باشد، مانند یک تکه غذای قدیمی یا تکهای از یک اسباب بازی.
هر چیزی که به داخل دهان گربه راه مییابد میتواند بین دندانها یا زیر لثههایش گیر کند که منجر به عفونت خواهد شد. در این صورت، علت بوی بد دهان گربه، عفونت شما خواهد بود. برای جلوگیری از ترومای دهان، مطمئن شوید که گربه شما فقط از غذا، تشویقی و اسباب بازیهای ایمنی استفاده میکند که احتمال گیر کردن آنها در دندانهایش کم یا صفر است.
متأسفانه، عارضه پیکا (Pica) ممکن است باعث شود گربه شما مواد غیرخوراکی بخورد. پیکا در گربهها نسبتا رایج است، بنابراین باید گربه خود را تحت نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که او مواد خطرناک و غیرخوراکی که میتوانند باعث عفونت شوند را گاز نمیزند.
۶. بیماری پوستی
یک علت بوی بد دهان گربهها نیز میتواند بیماری پوستی باشد. پیودرما یک بیماری پوستی است که معمولاً توسط یک بیماری زمینهای از جمله آلرژی، کنه یا کک ایجاد میشود. عادات نظافت بد نیز میتوانند باعث ایجاد پیودرما شوند؛ به ویژه در نواحی گرم و مرطوب مانند دهان گربه.
بنابراین، اگر دهان گربه شما بو میدهد، ممکن است داخل دهان او مشکلی نداشته باشد. در عوض، این احتمال وجود دارد که مشکل در چینهای اطراف لب و پوست صورت او ایجاد شده باشد. این بدان دلیل است که باکتریها میتوانند در چینهای پوست گربه به دام بیفتند.
دامپزشک، بیماری پیودرما را بر اساس علائم گربه تشخیص میدهد. او همچنین هر گونه علت زمینهای مانند کک یا کنه را شناسایی میکند. پیودرما با آنتی بیوتیک و نظافت مناسب قابل درمان است.
چگونه از بوی بد دهان گربه پیشگیری کنیم؟
برای جلوگیری از بوی بد دهان گربه، بهتر است دندانهای او را هر روز با استفاده از خمیردندان مخصوص گربهها مسواک بزنید. عمل مسواک زدن را به یک عمل تشویقی مانند نوشیدن آب از شیر یا دریافت غذای کنسروی مورد علاقه او پیوند دهید. درست قبل از دادن تشویقی، میتوانید مقدار کمی از خمیردندان را روی انگشت خود بمالید و به آرامی آن را روی دندانهای گربه بمالید. در هفته اول این روش را هر روز تکرار کنید تا گربه با روال جدید آشنا شود. سپس سعی کنید خمیردندان را به دندانهای عقبتر نیز بمالید، اما بدون اینکه به گربه استرس بدهید.
اگر گربه را بگیرید و به زور مسواک را در دهانش فرو کنید، کاملاً مغلوب میشوید. تنها زمانی به جای انگشتتان از مسواک استفاده کنید که گربه قبل از گرفتن تشویقی، بدون سر و صدا یا تلاش برای فرار انگشت شما را در دهانش تحمل کند.
از آنجایی که گربهها از باز کردن به زور دهان خود متنفرند، تنها لبهای او را بدون باز کردن دهان به عقب بکشید. تنها سمت بیرونی دندانها را مسواک بزنید و خیلی روی حرکت تمرکز نکنید. هدف این است که برای پیشگیری از مشاهده علت بوی بد دهان گربهها، تجمع پلاک در حاشیه بین دندان و خط لثه را از بین ببرید.
هر چه گربه شما جوانتر باشد، مسواک زدن دندانهای او راحتتر خواهد بود. هرگز از خمیر دندان انسان برای مسواک زدن دندان گربه استفاده نکنید زیرا برخی از مواد تشکیلدهنده آن باعث ناراحتی معده گربه میشوند. همچنین هرگز مسواک را به گربه تحمیل نکنید. علاوه بر این، برخی از دامپزشکان معتقدند که غذای خشک برای جلوگیری از تشکیل پلاک بهتر از غذاهای کنسروی عمل میکند؛ در نتیجه استفاده از غذای خشک نیز میتواند موجب پیشگیری از بروز بوی بد در دهان گربه شود.
روش های از بین بردن بوی بد دهان گربه
درمان بوی بد دهان در گربهها به علت آن بستگی دارد. دامپزشک شما ابتدا باید مشکل گربه را تشخیص دهد تا بتواند برای درمان او برنامهریزی کند. به عنوان مثال، اگر گربه شما دارای مشکلات پریودنتال باشد، دامپزشک دندانهای گربه را برای از بین بردن پلاک و جرم دندان تمیز میکند. در صورت وجود بیماری شدید لثه، دامپزشک دندانهایی را که شروع به پوسیدگی کردهاند میکشد.
به طور کلی، بوی بد دهان به خودی خود یک بیماری نیست؛ بلکه میتواند یکی از علائم بیماریهای دیگری باشد که بر دهان گربه شما تأثیر میگذارند. اگر میخواهید بوی بد دهان گربه خود را درمان کنید، باید ابتدا به سراغ مشکلات زمینهای بروید. هنگامی که مشکلات زمینهای را تحت کنترل درآوردید، بوی دهان گربهتان بهبود مییابد یا به حالت عادی خود بر میگردد.
خوشبختانه، شایعترین علت بوی بد دهان گربهها که بیماری پریودنتال به شمار میرود، قابل پیشگیری است. برای به حداقل رساندن بوی بد دهان، دندانهای گربه خود را مرتب مسواک بزنید. مسواک زدن نمیتواند بوی بد دهان ناشی از بیماریهایی مانند دیابت و بیماری کلیوی را از بین ببرد، اما میتواند از شایعترین علت بوی بد دهان – یعنی بیماری پریودنتال – جلوگیری کند.
علاوه بر این، مهم است که سالانه گربه را برای معاینه نزد دامپزشک ببرید تا مطمئن شوید که او سالم است. در طول معاینه سالانه، دامپزشک دندانهای گربه را بررسی میکند تا مطمئن شود که هیچ نشانهای از بیماری دندان وجود ندارد. دامپزشک همچنین آزمایش خون یا ادرار و مدفوع را برای شناسایی بیماریهایی مانند مشکلات کلیوی یا دیابت انجام میدهد.
همچنین میتوانید سالی یکبار گربهتان را نزد دامپزشک ببرید تا دندانهای او را بهطور حرفهای تمیز کنند؛ البته برای انجام آن باید گربه بیهوش شود. از آنجایی که مسواک زدن همه دندانهای گربه در خانه میتواند چالشبرانگیز باشد، تمیز کردن و جرمگیری حرفهای تضمین میکند که دندانهای گربه تا مدتها عاری از هر گونه پلاک خواهد بود. علاوه بر این، دامپزشک میتواند تارتار تشکیلشده روی دندانهای گربه را از بین ببرد؛ کاری که شما به تنهایی نمیتوانید در خانه انجام دهید. بسته به سلامت دندان و دهان گربه شما، دامپزشک همچنین ممکن است عکسبرداری را توصیه کند تا مطمئن شود که هیچکدام از دندانهای او نشکستهاند.
آیا بوی بد دهان گربه خطرناک است؟
همانطور که گفته شد، بوی بد دهان در گربهها به خودی خود خطرناک نیست (اگر دائمی نباشد و علائم دیگری مشاهده نشود). در حقیقت، بوی بد دهان جزو علائم یک سری بیماریها به شمار میرود که پیشتر به آنها پرداختیم؛ برای مثال علت بوی بد دهان گربهها میتواند بیماریهای کبدی یا کلیوی باشد. برای اینکه تشخیص دهید چه زمانی بوی بد دهان در گربه خطرناک است، هر زمان علائم زیر را مشاهده کردید فوراً گربهتان را نزد دامپزشک ببرید:
- بوی بد دهان به طور دائم و مداوم
- بوی شیرین و بد دهان
- بوی ادرار یا آمونیاک دهان
- لثههای قرمز یا متورم
- زخم روی لثه
- تغییر رنگ دندانها
- پوشیده شدن دندانها با تارتار
- لق شدن دندانها
- تولید بزاق بیش از حد
- خونریزی از دهان
- افتادن غذا از دهان
- پنجه زدن به دهان و اطراف آن
- تکان دادن سر
- کاهش اشتها یا بیمیلی به خوردن غذای خشک
متأسفانه، این علائم ممکن است واضح نباشند. بیشتر گربهها حتی زمانی که درد دارند اصلاً هیچ علامتی از خود نشان نمیدهند. به همین دلیل، باید حداقل سالی یک بار گربه را برای معاینه نزد دامپزشک ببرید.
سخن پایانی
شایعترین علت بوی بد دهان در گربهها، بیماری پریودنتال است. با مراقبت از سلامت دهان و دندان گربه خود در خانه، میتوانید از ایجاد بوی بد جلوگیری کنید. سایر بیماریها مانند دیابت و بیماری کلیوی نیز میتوانند باعث بوی بد دهان شوند. کلید درمان بوی بد دهان گربه، تشخیص آن توسط دامپزشکی است که میتواند یک برنامه درمانی برای گربهتان ایجاد کند. دهان گربههای سالم به طور مزمن بوی بد نمیدهد، بنابراین مهم است که به رفتارها و علائم گربهتان دقت کنید و در صورت مشاهده مشکل، در اسرع وقت او را نزد دامپزشک ببرید.
سوالات متداول
✅دهان گربه در حالت عادی باید چه بویی بدهد؟
دهان گربه باید بویی نسبتاً خنثی یا بوی همان غذایی که میخورد را بدهد. اگر دهان گربه شما دائماً بدبو است، باید او را نزد دامپزشک ببرید.
✅شایعترین بیماریهای دهان و دندان در گربهها کدامند؟
سه بیماری شایع دندانی در گربهها عبارتند از التهاب لثه، پریودنتیت و تحلیل دندان که شدت هر یک از این بیماریها میتواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد.
✅آیا باید هر روز دندان گربه را مسواک بزنیم؟
بله. دندانهای گربهها نیز مانند ما نیاز به مراقبت روزانه دارند تا سالم بمانند. البته عادت دادن گربه به مسواک کمی طول میکشد، بنابراین زمان لازم را برای این کار صرف کرده و گربه را به زور مجبور به کاری نکنید.